زردی نوزادی(ایکتر)

 تغییر رنگ زرد پوست و ملتحمه را گویند که از مسائل شایع دوران نوزادی است. ایکتر شایع و در اکثر مواقع خوش خیم است. اگرچه درمان نکردن ایکتر شدید با ضایعات عصبی همراه است.

شیوع:

در ۶۰ درصد نوزادان رسیده یا ترم ودر ۸۰ درصد نوزادان نارس یا پرترم .

علائم بالینی:

ممکن است درموقع تولد ویا درهر زمان از دوران نوزادی وجود داشته با شد. معمولا از صورت شروع میشود وبه شکم و پاها انتشار می یابد.

face:5        midabdomen:15         soles:20   

اما معاینه فیزیکی نمی تواند سطح خونی را مشخص کند .

ایکتر فیزیولوژیک:

بروز ایکتر در روزهای دوم تا سوم تولد که در روزهای سوم تا چهارم به حد نهایی خود یعنی ۵ تا ۶ میلی گرم در دسی لیتر می رسد وبین روزهای پنجم تا هفتم تولد به کمتر از ۲ کاهش می یابد.این ایکتر تحت عنوان فیزیولوژیک معرفی می شود که علت آن افزایش تولید بیلی روبین به علت شکسته شدن گلبول های قرمز و محدودیت موقتی درآنزیم گلوکرونیل ترانسفراز توسط کبد است.

فاکتورهای خطر ساز در ایکتر:

۱. دیابت مادر     ۲. پرماچوریتی یا نارسی      ۳. جنس مذکر      ۴. کبودی جلدی      ۵. ارتفاع    ۶. تحریک زایمان با اکسی توسین      ۷. تاخیر دفع مدفوع       ۸. نژاد      ۹. پلی سیتمی یا پر خونی    ۱۰. سندرم داون یا منگولیسم      ۱۱. سفال هماتوم     ۱۲. کاهش وزن     ۱۳. سابقه ایکتر در فرزند دیگر      ۱۴. داروها مثل vit k

ایکتر پاتولوژیک:

۱. ایکتر در ۲۴ ساعت اول تولد       ۲. بزرگی کبد و طحال و کم خونی      ۳. زردی در ترم بیشتر از ۱۴ روز در نارس یا پر ترم بیشتر از ۲۱ روز   ۴. بیلی روبین در نوزاد ترم بیشتر از ۱۲

علل ایکتر :

الف) در مواردی که تولید بیلی روبین زیاد است شامل:

۱. ناسازگاری گروههای خونیABO یا RHیا گروههای فرعی     ۲. کمبودهای آنزیمی در گلبول قرمز      ۳. عفونت      ۴. پلی سیتمی یا پر خونی        ۵. خونریزی (کبودی پوست یا سفال هماتوم)      ۶. نقایص دیواره ی گلبول قرمز

ب) کاهش برداشت کبد      

ج) به علل ناشناخته مثلا در هیپو تیروئیدی یا کم کاری تیروئید  در تنگی پیلور ( در مواردی که ایکتر طول کشیده حتما به فکر هیپوتیروئیدی باشیم.)

ناسازگاریABO:

مادرOو نوزاد گروه خونیA یا B باشد ودر ۳۰ درصد این موارد ایکتر داریم. خفیف تر از ناسازگاریRH است ولی شایع تر است .

ناسازگاری RH:

مادر RH منفی و نوزاد RH مثبت در حاملگی اول بروز نمی کند .

پس از تولد هر نوزاد RH مثبت از مادر RH  منفی مادر حتما باید روگام دریافت کند .

ایکتر شیر مادر:

شیوع: ۲ درصد در شیرخواران ترم پس از روز ۷ تولد .

ماکزیمم بیلی روبین ۱۰ تا ۳۰ که در طی دومین و سومین هفته میرسد . در شیر مادر ماده ای وجود دارد که باعث مهار رقابتی آنزیم گلوکرونیل ترانسفراز میشود. نوزاد سالم و طبیعی است وبه جز در موارد نادر که بیلی روبین بیشتر از ۴۰ میباشد کرنیکتروس بروز نمیکند. با قطع شیر مادر به مدت یک تا دو روز سطح بیلی روبین کاهش یافته وبا شروع مجدد شیر دهی افزایش نمی یابد.

درمان:

 ۱. فتوتراپی (مهتابی)     ۲. تعویض خون ( exchang)

در صورت همولیز بیلی روبین بیشتر از ۲۰ در هر سنی باید تعویض خون انجام شود.

درنوزادان با وزن بسیار کم فتوتراپی به صورت پروفیلاکسی شروع می شود .درهنگام فتوتراپی پوشش چشم ودستگاه تناسلی حتما باید باشد.

عوارض فتوتراپی:

۱. مدفوع شل     ۲. دهیدراتاسیون یا کم آبی     ۳.over heating